تاريخچه ساخت و مصرف گروت های بدون انقباض

مدتها قبل از آنكه برادران رايت اولين پرواز خود را انجام داده و نحوه سفر انسانها را تغيير دهند در فضاي دود گرفته و كثيف كارخانجات صنعتي آمريكا تحول ديگري در رابطه با نصب و مونتاژ ماشين آلات در حال شكل گرفتن بود. اين تحول روشي بود كه با آن مي‌شد ماشين آلات و تجهيزات سنگين را با دقت چند صدم ميليمتري نصيب كرد، كاري كه قبلاً به هيچ وجه امكان پذير نبود. نصابان زحمتكش آن دوران با يك ماله، مقداري سيمان و ماسه و آب اصول اوليه و زيربناي آنچه ما امروزه گروت هاي منبسط شونده يا گروت هاي بدون انقباض مي‌ناميم بنا نمودند.


مهندسين بهره‌بردار كارخانجات نياز دارند كه تجهيزات و ماشين آلات به طور محكم و استوار و تراز در جاي خود قرار گيرند تا ايمن و مطمئن كار كنند. لذا هميشه نياز به ماده‌اي داشتند تا فاصله بين پايه دستگاه‌ها و فونداسيون بتني آن را كاملاً پر كرده و بارهاي استاتيكي و ديناميكي دستگاه را به طور كامل به فونداسيون انتقال دهد.

در اوايل دوران صنعتي مهندسان قادر به ارائه تعريف مشخصي از اين ماده نبودند ولي چگونگي آزمايش آن را مي‌دانستند. لذا به جاي مشخص كردن خصوصيات گروت ، خود عمل گروت ريزي را آزمايش مي‌كردند به اين صورت كه پس از سخت شدن ملات ريخته شده در زير دستگاه به وسيله يك ميله آهني ضرباتي به پايه دستگاه مي‌زدند. اگر صدا طنين داشت متوجه مي‌شدند كه ملات كاملاً زير دستگاه را پر كرده است ولي اگر صداي خفه‌اي مي‌داد نشان دهنده آن بود كه ملات جمع شده و كاملاً زير پايه دستگاه را پر نكرده است و صحت نصب دستگاه را تأييد نمي‌كردند كه اين امر هميشه موجب ايجاد گرفتاري و درد سرما بين آنها و پيمانكارانشان مي‌شد.

در اوايل سال‌هاي 1900 گروت ها با نسبت آب به سيمان بسيار پايين ريخته مي‌شدند تا مقاومت بالائي داشته باشند. اين گروت‌ ها تنها حاوي سيمان، ماسه و آب بوده و عامل اصلي حصول مقاومت و عدم انقباض آنها تنها نسبت تركيب مواد بود. اين گروت‌ها با ميزان آب بسيار كم و خيلي خشك در زير دستگاه ريخته مي‌شد و با ضربه و فشار زياد در جاي خود قرار مي‌گرفت. لذا براي ايجاد چسبندگي لازم مي‌بايست مقدار سيمان آن بسيار زياد مي‌بود تا دانه‌هاي شن و ماسه به هم بچسبند. درصد بالاي سيمان و نسبت آب به سيمان كم موجب ايجاد مقاومت بالا و انقباض ناچيز اين ملات مي‌گرديد. غير از نسبت آب به سيمان عامل مهم ديگر در جلوگيري از انقباض طبيعي ملات نحوه اجراء و ضربه زدن به ملات بود زيرا برخلاف گروت هاي سيماني امروزي اجراي گروت هاي خشك نياز به كار فيزيكي زيادي داشت چون در حين اجرا بايد آنقدر به آن ضربه زده مي‌شد تا به خوبي فشرده شده و تمام هواي آن خالي مي‌شد در غير اين صورت وجود فضاهاي خالي مانع از رسيدن آن به مقاومت مطلوب مي‌شد.

به علاوه در تمام ملاتهاي سيماني وزن حجمي بالاتر از عوامل مهم در دستيابي به مقاومت بالاتر است. گروت ‌هاي خشك آن دوران فاقد مواد لازم براي جبران انقباض ذاتي ملات‌هاي سيماني بودند بنابراين احتمال جمع شدگي در آنها زياد بود.

اكنون ممكن است اين سؤال مطرح شود كه چگونه در آن زمان انبساط لازم براي حفظ پيوستگي بين فونداسيون و دستگاه ايجاد مي‌شد؟

در آن دوران به علت اينكه گروت بسيار خشك و با فشار و ضربه زياد در محفظه‌هاي مربوطه قرار مي‌گرفت لذا به طور جزئي فشرده مي‌شد. بنابراين پس از گيرش و سخت شدن، ملات نه تنها منقبض نمي‌شد بلكه به علت از بين رفتن فشردگي اوليه، ابعاد آن افزايش يافته و با فونداسيون و پايه دستگاه درگير مي‌شد. درست مانند فنري كه تحت فشار زياد فشرده شده و در محفظه‌اي قرار گيرد. به اين ترتيب نصابان قديمي با سطل و ماله و گروت هاي سفت خود روشي را ابداع كرده و با دقت بسيار ماشين آلات را به گونه‌اي نصب مي‌كردند كه سال‌ها با صلابت در جاي خود مانده و كار مي‌كردند. در اين روش هر چند دانش انجام كار بسيار مهم بود ولي رمز اصلي موفقيت، دقت در اجراي لايه به لايه و كوبيدن و فشردن دقيق لايه‌ها بود زيرا كوچكترين بي‌دقتي و كم‌توجهي در انجام دقيق آن موجب خراب شدن كار مي‌گرديد لذا نياز به ابداع ماده‌اي كم دردسرتر شدديداً احساس مي‌شد. اين ماده مي‌بايست داراي خواص رواني زياد، چسبندگي خوب ذرات به يكديگر، عدم آب افتادگي، عدم جدا شدن و ته نشيني ذرات و عدم انقباض مي‌بود تا بتوان نام گروت بدون انقباض را بر آن نهاد جدا از نداشتن انقباض، ميزان انبساط و زمان ايجاد انبساط نيز از عوامل بسيار مهم ديگر در كارآيي اين ملات بود. عواملي كه به عنوان انبساط در حالت پلاستيك و در حالت خشك مورد توجه و بررسي بيشتر قرار گرفتند به علاوه مسائل ديگري مانند زمان كاركرد و عمر مفيد محصول بسيار حائز اهميت بودند.

استاندارد گروت ASTM – C1107

نتيجه تلاش‌ طولاني جهت تدوين مشخصات جامع براي گروت‌هاي بدون انقباض

براي ارائه تعريفي جامع و كامل از گروت‌ هاي بدون انقباض مؤسسه ASTM وارد عمل شده و پس از بيش از 15 سال كار مداوم و تحقيقات و بحث‌هاي مفصل و بيشمار و گاه بسيار سخت و پرتنش و براساس تجربيات و مشاهدات افراد و مؤسسات باتجربه و صاحب صلاحيت در اين زمينه، در نهايت سه سند در اين رابطه تهيه و منتشر نمود:

  • ASTM – C1090 روش اندازه‌گيري تغييرات حجمي گروت در حالت سخت شده
  • ASTM – C827 روش اندازه‌گيري تغييرات حجمي گروت در حالت پلاستيك
  • ASTM – C1107 مشخصات جامع گروت‌هاي بدون انقباض (كه به زودي به عنوان تعريف جهاني گروت‌هاي بدون انقباض شناخته شد).

حتي قبل از تصويب نهايي استاندارد ASTM C1107 در سال 1989 بسياري از سازندگان اين نوع گروتها از اطلاعات اين استاندارد به عنوان اساس توليد محصولات جديد خود استفاده مي‌كردند كه با نهايي شدن اين استاندارد بسياري از سؤالات مطرح شده در رابطه با اين فن‌آوري جديد پاسخ داده شده و نهادينه گرديد. به اين سبب واحد مهندسي ارتش آمريكا نيز آئين‌نامه CRD C621 و ساير مشخصات استانداردهاي قديمي خود را ملغي و استاندارد ASTM C1107 را جايگزين آنها نمود.

نسل جديد گروت ها ديگر نياز به براده آهن و مواد حباب‌زا جهت ايجاد انبساط نداشته بلكه با استفاده از شيمي سيمان انبساط لازم در بخش سيماني ملات ايجاد گرديده و آب اضافي ملات و سنگدانه‌ها به وسيله افزودني‌هاي جديد و جاذب در جاي خود قرار مي‌گيرند. با استفاده از فن‌آوري جديد شيمي ساختمان گروت‌هاي بدون انقباضي توليد مي‌شود كه به راحتي و با هزينه بسيار كم در محل مورد نظر ريخته و به سرعت سخت شده و به مقاومت بالا توليد مي‌شود كه به راحتي و با هزينه بسيار كم در محل مورد نظر ريخته و به سرعت سخت شده و به مقاومت بالا دست يافته و در تماس كامل با فونداسيون و پايه دستگاهها قرار مي‌گيرند. عليرغم سياليت اوليه بسيار زياد اين ملاتها، بسياري از گروت هاي نسل جديد دو برابر مقاومت مورد نياز فونداسيون توانائي تحمل بار دارند. اين گروت‌ هاي پايه سيماني ملاتهائي با چسبندگي زياد و خاصيت انبساط مي‌باشند كه ضمن پاسخگوئي به تمام انتظارات نصابان سخت كوش قديمي نياز به كار سخت و مهارت زياد نداشته و بسيار قابل اطمينان‌تر هستند.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *